भौतिकवादक आवरण मे लेपटाऐल
अपन मौलिकताक संग
हम इच्छा बनल रही कहियो
अपन आँगुर बढ़ौने रही कहियो
अपन दुनू पएरपर ठाढ़ि होएबाक
मनोरथ कएने रही कहियो...
मुदा अहाँ
अनचिन्हार भऽ गेल रही, आ हम
जेना एकाएक चेहा उठलि रही...!
एना किए भेल पिता?
पिता माने डर तऽ नहि होइत छै!
पिता मानें आतंक तऽ नहि होइत छै!
पिता माने छद्म तऽ नहि होइत छै!
अहाँ तऽ सागर रही
सागर कथमपि
दुखी-दुष्ट-दुब्बर नहि होइत अछि
अपन दौर्बल्य कें
आवरण देबाक लेल सागर
अपन पाल्य के दुर्बल तऽ नहि करैत अछि!
पिता तऽ खाम्ह होइत छथि
नाम होइत छथि पिता
पिता तऽ हिमालय होइत छथि
संस्कृति होइत छथि पिता
हम तऽ परम्परा छी
एहि सभटा मान्यताक, तें
बिसारितो नहि बिसरि पबैत छी
अहाँक उत्सवी व्यक्तित्व कें
हमर आँखि मे जे फूल अछि—
अहाँक देल अछि
हमर हृदय मे जे कविता अछि—
अहाँक देल अछि
हम बढ़लहुँ विकाररहित—
अहाँक कारणें
हम पढ़लहुँ जीवन
हम लिखलहुँ जीवन—
अहाँक कारणें
हम सिङ्गरहार नहि, अड़हुल भेलहुँ—
अहाँक आशीष सँ
हम ध्वजा नहि, चिड़ै भेलहुँ—
अहाँक प्रयास सँ
हम देखलहुँ कहाँ
अहाँक ललाटपर विभाजक-रेखा
हम पौलहुँ कहाँ
अहाँक भाषापर ईर्ष्या-भाव!
अहाँ तऽ एहन नहि रही पिता!
निभेर रातिमे मधुर खएबाक मोन करए,
अहाँ विदा भऽ जाइत रही दोकान
कनी छीक नहि होअए,
अहाँ चलि पड़ी अस्पताल
अहाँ हँसी,
पूरा परिवार हँसए
अहाँ गाबी,
पूरा परिवेश गाबए
मछाइन-मसुआइन गमकए पूरा घर
मधुराइन लागए पूरा घर
वाणीक मुदित झंकार रहए पूरा घर
लक्ष्मीक भरल बखाड़ रहए पूरा घर
हम ताही परिवेश सँ
सिखलहुँ छल मदर टेरेसाक कामना
हमर सृजन मे प्रतिकूल किछु नहि रहए
अहाँ रही, अहाँक संघर्ष रहए
अहाँक संग, आ संघ-शक्ति रहए
फाहा सन कोमल करेज रहए अहाँक
मखान सन फूटल उत्साह रहए अहाँक
वर्गविहीन/विवेकयुक्त उद्देश्य रहए अहाँक
पूजीवादी आवरण तर
समाजवादी आचरण रहए अहाँक
आइ एना
तामस किए ठाढ़ अछि आँखि मे
आइ एना
खौंझ किए बजैत अछि कण्ठ मे
हम ककरा सत्य मानू अक्षर-पुरुष!
अहाँ तऽ एहन नहि रही
अहाँ ककरापर एते तामस करैत छी
अहाँक तनाव कोन संस्कृति सँ पीड़ित अछि
अहाँक मानस मे तऽ अगस्त्य छथि
एतदर्थ,
अहाँक कविता तऽ बजैत रहल अछि
अहाँ तऽ एहन नहि रही आदर्श-पुरुष!
एना कोना
बड़ सँ राहरि भऽ गेलहुँ बीजी पुरुष!
हम दुहिता भेलहुँ तें की,
छी तऽ अहींक अंश
हमर रक्त मे
प्रवाहित अछि अहींक धमनीक रक्त
हमर यात्रा मे
गतिशील अछि ताही यात्राक उत्स
एना विभाजक नहि होउ
हमर नारीत्व कें देखि
नहि खौंझाउ एना
ठीके, अहाँ बिसरऽ लागल छी बहुत किछु
अपन संगीत...
अपन सोच...
अपन शुचिता ...
अहाँक जीबाक ई शिल्प
बड़ मरखाह लागि रहल अछि...
किछु करू,
मुदा अपन परिचिति नहि हेराउ
हम चकित छी,
हे हमर आत्मलीन पिता!
bhautikvadak avran mae leptaail
apan mauliktak sang
hum ichchha banal rahi kahiyo
apan angur baDhaune rahi kahiyo
apan dunu perpar thaDhi hoebak
manorath kene rahi kahiyo. . .
muda ahan
anchinhar bhaऽ gel rahi, aa hum
jena ekayek cheha uthali rahi. . . !
ena kiye bhel pita?
pita mane Dar taऽ nahi hoit chhai!
pita manen atank taऽ nahi hoit chhai!
pita mane chhadm taऽ nahi hoit chhai!
ahan taऽ sagar rahi
sagar kathampi
dukhi dusht dubbar nahi hoit achhi
apan daurbalya ken
avran debak lel sagar
apan palya ke durbal taऽ nahi karait achhi!
pita taऽ khaamh hoit chhathi
naam hoit chhathi pita
pita taऽ himalay hoit chhathi
sanskriti hoit chhathi pita
hum taऽ parampara chhi
ehi sabhta manytak, ten
bisarito nahi bisari pabait chhi
ahank utsvi vyaktitv ken
hamar ankhi mae je phool achhi—
ahank del achhi
hamar hriday mae je kavita achhi—
ahank del achhi
hum baDhalahun vikararhit—
ahank karnen
hum paDhalahun jivan
hum likhalahun jivan—
ahank karnen
hum singarhar nahi, aDhul bhelahun—
ahank ashish san
hum dhvaja nahi, chiDai bhelahun—
ahank prayas san
hum dekhalahun kahan
ahank lalatpar vibhajak rekha
hum paulahun kahan
ahank bhashapar iirshya bhaav!
ahan taऽ ehan nahi rahi pita!
nibher ratime madhur khebak mon kare,
ahan vida bhaऽ jait rahi dokan
kani chheek nahi hoae,
ahan chali paDi aspatal
ahan hansi,
pura parivar hanse
ahan gabi,
pura parivesh gabe
machhain masuain gamake pura ghar
madhurain lage pura ghar
vanik mudit jhankar rahe pura ghar
lakshmik bharal bakhaD rahe pura ghar
hum tahi parivesh san
sikhalahun chhal madar teresak kamna
hamar srijan mae pratikul kichhu nahi rahe
ahan rahi, ahank sangharsh rahe
ahank sang, aa sangh shakti rahe
phaha san komal karej rahe ahank
makhan san phutal utsaah rahe ahank
vargavihin/vivekyukt uddeshya rahe ahank
pujivadi avran tar
samajvadi achran rahe ahank
aai ena
tamas kiye thaaDh achhi ankhi mae
aai ena
khaunjh kiye bajait achhi kanth mae
hum kakra satya manu akshar purush!
ahan taऽ ehan nahi rahi
ahan kakrapar ete tamas karait chhi
ahank tanav kon sanskriti san piDit achhi
ahank manas mae taऽ agastya chhathi
etdarth,
ahank kavita taऽ bajait rahal achhi
ahan taऽ ehan nahi rahi adarsh purush!
ena kona
baD san rahari bhaऽ gelahun biji purush!
hum duhita bhelahun ten ki,
chhi taऽ ahink ansh
hamar rakt mae
prvahit achhi ahink dhamnik rakt
hamar yatra mae
gatishil achhi tahi yatrak uts
ena vibhajak nahi hou
hamar naritv ken dekhi
nahi khaunjhau ena
thike, ahan bisarऽ lagal chhi bahut kichhu
apan sangit. . .
apan soch. . .
apan shuchita. . .
ahank jibak ii shilp
baD markhah lagi rahal achhi. . .
kichhu karu,
muda apan parichiti nahi herau
hum chakit chhi,
he hamar atmalin pita!
bhautikvadak avran mae leptaail
apan mauliktak sang
hum ichchha banal rahi kahiyo
apan angur baDhaune rahi kahiyo
apan dunu perpar thaDhi hoebak
manorath kene rahi kahiyo. . .
muda ahan
anchinhar bhaऽ gel rahi, aa hum
jena ekayek cheha uthali rahi. . . !
ena kiye bhel pita?
pita mane Dar taऽ nahi hoit chhai!
pita manen atank taऽ nahi hoit chhai!
pita mane chhadm taऽ nahi hoit chhai!
ahan taऽ sagar rahi
sagar kathampi
dukhi dusht dubbar nahi hoit achhi
apan daurbalya ken
avran debak lel sagar
apan palya ke durbal taऽ nahi karait achhi!
pita taऽ khaamh hoit chhathi
naam hoit chhathi pita
pita taऽ himalay hoit chhathi
sanskriti hoit chhathi pita
hum taऽ parampara chhi
ehi sabhta manytak, ten
bisarito nahi bisari pabait chhi
ahank utsvi vyaktitv ken
hamar ankhi mae je phool achhi—
ahank del achhi
hamar hriday mae je kavita achhi—
ahank del achhi
hum baDhalahun vikararhit—
ahank karnen
hum paDhalahun jivan
hum likhalahun jivan—
ahank karnen
hum singarhar nahi, aDhul bhelahun—
ahank ashish san
hum dhvaja nahi, chiDai bhelahun—
ahank prayas san
hum dekhalahun kahan
ahank lalatpar vibhajak rekha
hum paulahun kahan
ahank bhashapar iirshya bhaav!
ahan taऽ ehan nahi rahi pita!
nibher ratime madhur khebak mon kare,
ahan vida bhaऽ jait rahi dokan
kani chheek nahi hoae,
ahan chali paDi aspatal
ahan hansi,
pura parivar hanse
ahan gabi,
pura parivesh gabe
machhain masuain gamake pura ghar
madhurain lage pura ghar
vanik mudit jhankar rahe pura ghar
lakshmik bharal bakhaD rahe pura ghar
hum tahi parivesh san
sikhalahun chhal madar teresak kamna
hamar srijan mae pratikul kichhu nahi rahe
ahan rahi, ahank sangharsh rahe
ahank sang, aa sangh shakti rahe
phaha san komal karej rahe ahank
makhan san phutal utsaah rahe ahank
vargavihin/vivekyukt uddeshya rahe ahank
pujivadi avran tar
samajvadi achran rahe ahank
aai ena
tamas kiye thaaDh achhi ankhi mae
aai ena
khaunjh kiye bajait achhi kanth mae
hum kakra satya manu akshar purush!
ahan taऽ ehan nahi rahi
ahan kakrapar ete tamas karait chhi
ahank tanav kon sanskriti san piDit achhi
ahank manas mae taऽ agastya chhathi
etdarth,
ahank kavita taऽ bajait rahal achhi
ahan taऽ ehan nahi rahi adarsh purush!
ena kona
baD san rahari bhaऽ gelahun biji purush!
hum duhita bhelahun ten ki,
chhi taऽ ahink ansh
hamar rakt mae
prvahit achhi ahink dhamnik rakt
hamar yatra mae
gatishil achhi tahi yatrak uts
ena vibhajak nahi hou
hamar naritv ken dekhi
nahi khaunjhau ena
thike, ahan bisarऽ lagal chhi bahut kichhu
apan sangit. . .
apan soch. . .
apan shuchita. . .
ahank jibak ii shilp
baD markhah lagi rahal achhi. . .
kichhu karu,
muda apan parichiti nahi herau
hum chakit chhi,
he hamar atmalin pita!
स्रोत :
पुस्तक : समग्र ज्योत्स्ना संपादक : विभूति आनन्द रचनाकार : ज्योत्स्ना चन्द्रम्
प्रकाशन : नवारम्भ
संस्करण : 2017
Additional information available
Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
rare Unpublished content
This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.
