(गोवा  के  एक  घने  जंगल  से  गुजरते  हुए)  
हरे  भरे  सघन  जंगलों  के  कटोरे  
की  कोर  पर  
धीरे-धीरे  ससर  रही  है  हमारी  ट्रेन  
सुदूर  
आदिवासी  बस्तियों  से  
छन-छन  कर  आ  रही  है  
दमामों  की  गंभीर  आवाज़  
पसर  रहा  है  एक  अनहद  संगीत  
थिरक  रहा  है  हरापन  
लबालब  भरे  हुए  कटोरे  में  
और  मदहोश  सर्पिनी  की  तरह  
ससर  रही  है  हमारी  ट्रेन  
इस  कटोरे  के  एक  किनारे  
उधर,  बाँईं  ओर  
रेल  की  पटरियों  से  सटी  
ऊँची  पहाड़ी  से  
झर  रहा  है  उजला  प्रपात  
चाँदनी  पिघलकर  
झर  रही  है  पलती  उजली  रेखा  की  तरह  
किसी  नन्हें  शिशु  ने  
खींच  दी  है  चॉक  से  एक  लंबी  लकीर  
या,  ढरक  गई  है  
किसी  ग्वालन  की  गगरी  से  
दूध  की  धार  
इस  घने  जंगल  में  
नाच  रहा  है  कहीं  
आदिवासियों  का  झुँड  
नाच  रही  है  कहीं  
आदिवासी  युवतियाँ  
बाँधकर  पैरों  में  
हरेपन  की  घुँघरू,  
उनके  होंठों  से  फूटी  संगीत  लहरी  
घुँघरूओं  की  रून-झुन  के  साथ  मिलकर  
बन  गई  है  
प्रपात  की  सफे़द  धार  
ढरक  रही  है  
पहाड़ियों  की  सबसे  ऊँची  चोटी  से  
ढरक  रही  है  
कटोरे  की  कोर  पर  
हमारी  ट्रेन  की  पटरियों  से  
ठीक  सटे  बाँई  ओर।  
कटोरे  के  
थिरकते  हुए  हरापन  में  
प्रतिबिंबित  हो  रही  हैं  
हमारे  हृदय  की  उमंगें  
उमग  रहा  है  
हमारा  जीवन-संगीत  
दोनों  मिल  रहे  हैं,  हो  रहे  हैं  एक  आकार  
ढरक  रहे  हैं  बनकर  
दूध  का  अक्षय  भंडार  
                (gova  ke  ek  ghane  jangal  se  gujarte  hue)  
hare  bhare  saghan  janglon  ke  katore  
ki  kor  par  
dhire  dhire  sasar  rahi  hai  hamari  tren  
sudur  
adivasi  bastiyon  se  
chhan  chhan  kar  aa  rahi  hai  
damamon  ki  gambhir  avaz  
pasar  raha  hai  ek  anhad  sangit  
thirak  raha  hai  harapan  
labalb  bhare  hue  katore  men  
aur  madhosh  sarpini  ki  tarah  
sasar  rahi  hai  hamari  tren  
is  katore  ke  ek  kinare  
udhar,  banyin  or  
rel  ki  patariyon  se  sati  
uunchi  pahaDi  se  
jhar  raha  hai  ujla  prapat  
chandni  pighalkar  
jhar  rahi  hai  palti  ujli  rekha  ki  tarah  
kisi  nanhen  shishu  ne  
kheench  di  hai  chauk  se  ek  lambi  lakir  
ya,  Dharak  gai  hai  
kisi  gvalan  ki  gagri  se  
doodh  ki  dhaar  
is  ghane  jangal  men  
naach  raha  hai  kahin  
adivasiyon  ka  jhunD  
naach  rahi  hai  kahin  
adivasi  yuvatiyan  
bandhakar  pairon  men  
harepan  ki  ghunghru,  
unke  honthon  se  phuti  sangit  lahri  
ghungharuon  ki  roon  jhun  ke  saath  milkar  
ban  gai  hai  
prapat  ki  saphed  dhaar  
Dharak  rahi  hai  
pahaDiyon  ki  sabse  uunchi  choti  se  
Dharak  rahi  hai  
katore  ki  kor  par  
hamari  tren  ki  patariyon  se  
theek  sate  banii  or.  
katore  ke  
thirakte  hue  harapan  men  
pratibimbit  ho  rahi  hain  
hamare  hriday  ki  umangen  
umag  raha  hai  
hamara  jivan  sangit  
donon  mil  rahe  hain,  ho  rahe  hain  ek  akar  
Dharak  rahe  hain  bankar  
doodh  ka  akshay  bhanDar  
(gova  ke  ek  ghane  jangal  se  gujarte  hue)  
hare  bhare  saghan  janglon  ke  katore  
ki  kor  par  
dhire  dhire  sasar  rahi  hai  hamari  tren  
sudur  
adivasi  bastiyon  se  
chhan  chhan  kar  aa  rahi  hai  
damamon  ki  gambhir  avaz  
pasar  raha  hai  ek  anhad  sangit  
thirak  raha  hai  harapan  
labalb  bhare  hue  katore  men  
aur  madhosh  sarpini  ki  tarah  
sasar  rahi  hai  hamari  tren  
is  katore  ke  ek  kinare  
udhar,  banyin  or  
rel  ki  patariyon  se  sati  
uunchi  pahaDi  se  
jhar  raha  hai  ujla  prapat  
chandni  pighalkar  
jhar  rahi  hai  palti  ujli  rekha  ki  tarah  
kisi  nanhen  shishu  ne  
kheench  di  hai  chauk  se  ek  lambi  lakir  
ya,  Dharak  gai  hai  
kisi  gvalan  ki  gagri  se  
doodh  ki  dhaar  
is  ghane  jangal  men  
naach  raha  hai  kahin  
adivasiyon  ka  jhunD  
naach  rahi  hai  kahin  
adivasi  yuvatiyan  
bandhakar  pairon  men  
harepan  ki  ghunghru,  
unke  honthon  se  phuti  sangit  lahri  
ghungharuon  ki  roon  jhun  ke  saath  milkar  
ban  gai  hai  
prapat  ki  saphed  dhaar  
Dharak  rahi  hai  
pahaDiyon  ki  sabse  uunchi  choti  se  
Dharak  rahi  hai  
katore  ki  kor  par  
hamari  tren  ki  patariyon  se  
theek  sate  banii  or.  
katore  ke  
thirakte  hue  harapan  men  
pratibimbit  ho  rahi  hain  
hamare  hriday  ki  umangen  
umag  raha  hai  
hamara  jivan  sangit  
donon  mil  rahe  hain,  ho  rahe  hain  ek  akar  
Dharak  rahe  hain  bankar  
doodh  ka  akshay  bhanDar  
 
    
 
    
        स्रोत : 
                
                                                                    रचनाकार  : सुरेंद्र स्निग्ध 
                             प्रकाशन  : हिन्दवी के लिए लेखक द्वारा चयनित
                         
                                     
                
                
     
    Additional information available 
    Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
    
 
    rare Unpublished content 
    This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.