हँसी मात्र एक व्यायामक प्रक्रियामे सीमित भऽ गेलैक
हाथ उठाउ आ ठहाका लगाउ
आइ-काल्हि शहर-बजारमे चेहरा सभ शुष्क छैक
आँखि सभ स्तब्ध छैक
नहि छैक कतहु हँसीक अवशेषो धरि
जानि नहि के लूटिकऽ लऽ गेलैक
मनुक्खक चेहरासँ आदिम हँसी
गाम-घरसँ मुस्कान सभ उड़ि गेल छैक
शहर-बजारसँ हँसी विलुप्त छैक
आब चाहक दोकानपर ठहक्का नहि सुनाइ पड़ैछ
पान दोकानक हँसी-मजाक सभ मसोमात भऽ गेल छैक
बच्चा सभक मुँहपर आब पहिने सन चन्द्रमा नहि उभरैत छैक
तरुणी सभ सेहो छोड़ि देलक अछि उन्मुक्त हँसी
जंगलक फूल सभ जहियासँ हँसब छोड़ि देने छैक
सम्भवतः तहियेसँ हँसी विलुप्त छैक
वा सीताक हरण कऽ रावण जहिया अट्टहास लगौने छल
सम्भवतः तहियेसँ गायब छैक निर्मल मुस्कान
सुनीता जाहि दिन पड़ल छल बलात्कारमे
सम्भवतः तहियेसँ ठोरपरक बलत्कृत हँसी खसि पड़ल छैक कतहु
वा भऽ सकैछ
ढेगरी देवी जाहि दिन झोंकल गेल छलीह जीवित दावानलमे
सम्भवतः तहियेसँ हँसी आगिमे डहि गेल छैक
कहि नहि
सम्भवतः माओवादीक संगहि जंगल पैसि गेल हो घर-घरसँ हँसी सभ
किंवा सेनाक बैरकमे दफन छैक की कतहु हँसी
जानि नहि जंगल केर कोन गाछपर
गामक कोन खेतमे
दफन छैक
गाड़ि देल गेल छैक स्वच्छन्द हँसी सभ
हम हँसीक उत्खनन करैत
स्वयं आदिम बनि गेल छी
मुदा अहँ, नहि भेटल कतहु
हँसीक अवशेषो धरि बाँकी
भऽ सकैछ लंदन केर कोनो म्यूजियममे
सुरक्षित राखल हुअय
हमरा सभक आदिम हँसीक अवशेष
सम्भव छैक!
hansi maatr ek vyayamak prakriyame simit bhaऽ gelaik
haath uthau aa thahaka lagau
aai kalhi shahr bajarme chehra sabh shushk chhaik
ankhi sabh stabdh chhaik
nahi chhaik katahu hansik avshesho dhari
jani nahi ke lutikऽ laऽ gelaik
manukkhak cheharasan aadim hansi
gaam gharasan muskan sabh uDi gel chhaik
shahr bajarasan hansi vilupt chhaik
aab chahak dokanpar thahakka nahi sunai paDaichh
paan dokanak hansi majak sabh masomat bhaऽ gel chhaik
bachcha sabhak munhapar aab pahine san chandrma nahi ubhrait chhaik
taruni sabh seho chhoDi delak achhi unmukt hansi
janglak phool sabh jahiyasan hansab chhoDi dene chhaik
sambhvatः tahiyesan hansi vilupt chhaik
va sitak haran kaऽ ravan jahiya attahas lagaune chhal
sambhvatः tahiyesan gayab chhaik nirmal muskan
sunita jahi din paDal chhal balatkarme
sambhvatः tahiyesan thoraprak balatkrit hansi khasi paDal chhaik katahu
va bhaऽ sakaichh
Dhegri devi jahi din jhonkal gel chhalih jivit davanalme
sambhvatः tahiyesan hansi agime Dahi gel chhaik
kahi nahi
sambhvatः maovadik sangahi jangal paisi gel ho ghar gharasan hansi sabh
kinva senak bairakme daphan chhaik ki katahu hansi
jani nahi jangal ker kon gachhpar
gamak kon khetme
daphan chhaik
gaDi del gel chhaik svachchhand hansi sabh
hum hansik utkhanan karait
svayan aadim bani gel chhi
muda ahan, nahi bhetal katahu
hansik avshesho dhari banki
bhaऽ sakaichh landan ker kono myujiyamme
surakshit rakhal huay
hamra sabhak aadim hansik avshesh
sambhav chhaik!
hansi maatr ek vyayamak prakriyame simit bhaऽ gelaik
haath uthau aa thahaka lagau
aai kalhi shahr bajarme chehra sabh shushk chhaik
ankhi sabh stabdh chhaik
nahi chhaik katahu hansik avshesho dhari
jani nahi ke lutikऽ laऽ gelaik
manukkhak cheharasan aadim hansi
gaam gharasan muskan sabh uDi gel chhaik
shahr bajarasan hansi vilupt chhaik
aab chahak dokanpar thahakka nahi sunai paDaichh
paan dokanak hansi majak sabh masomat bhaऽ gel chhaik
bachcha sabhak munhapar aab pahine san chandrma nahi ubhrait chhaik
taruni sabh seho chhoDi delak achhi unmukt hansi
janglak phool sabh jahiyasan hansab chhoDi dene chhaik
sambhvatः tahiyesan hansi vilupt chhaik
va sitak haran kaऽ ravan jahiya attahas lagaune chhal
sambhvatः tahiyesan gayab chhaik nirmal muskan
sunita jahi din paDal chhal balatkarme
sambhvatः tahiyesan thoraprak balatkrit hansi khasi paDal chhaik katahu
va bhaऽ sakaichh
Dhegri devi jahi din jhonkal gel chhalih jivit davanalme
sambhvatः tahiyesan hansi agime Dahi gel chhaik
kahi nahi
sambhvatः maovadik sangahi jangal paisi gel ho ghar gharasan hansi sabh
kinva senak bairakme daphan chhaik ki katahu hansi
jani nahi jangal ker kon gachhpar
gamak kon khetme
daphan chhaik
gaDi del gel chhaik svachchhand hansi sabh
hum hansik utkhanan karait
svayan aadim bani gel chhi
muda ahan, nahi bhetal katahu
hansik avshesho dhari banki
bhaऽ sakaichh landan ker kono myujiyamme
surakshit rakhal huay
hamra sabhak aadim hansik avshesh
sambhav chhaik!
स्रोत :
पुस्तक : धाराक विरुद्ध (पृष्ठ 83)
रचनाकार : विजेता चौधरी
प्रकाशन : नवारम्भ
संस्करण : 2019
Additional information available
Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
rare Unpublished content
This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.