विदेह-पुत्री अहाँ
सर्वगुणसम्पन्ना-राजदुलारी...
उनलनि जनक ऋषि
धनुष-यज्ञ, आ
विशाल नर-समुद्र-मंथनक बाद
हेरलनि अमृत-
पौरुष-निकषपर सफल
मर्यादापुरुषोत्तम राम!
जानकी!
बड़ भागमंत भेलहुँ
राम सन पति
दशरथ सन ससुर
कौशिल्या सन सासु, ओ
लक्ष्मण सन देओर पौलहुँ
आ
मधुर-चासनी मे बोरल चिरैता
घोटैत रहलहुँ सभ दिन
संगहि, सहधर्मिणी बनि
छाहरि जकाँ चलैत रहलहुँ
उर्विजे!
तैयो देबऽ पड़ल अग्निपरीक्षा
भोगऽ पड़ल वनवास
अक्षुण्ण रखैत
अपन स्वाभिमान, आ
रक्षा करैत अपन अस्मिता कें
अंतत: शरणागत भेलहुँ
धरणी-माँक कोरा मे
मैथिली!
अन्तर नहि अएलै अछि
एखनो धरि स्त्रीक नियति मे
अहीं जकाँ एखनो
देबऽ पड़ैत छै परीक्षा
सती-सुलक्षणा होइतहुँ
भोगऽ पड़ैत छै मनस्ताप
पीड़िता, परित्यक्ता बनि
मुक्ति तकैत अछि
मृत्युक बाट मे एखनो धरि...
वैदेही!
प्रश्न पुछैत छी
अहीं सँ एकटा,
जे अहाँक जीवन देखलोपर
किए ने टुटैत छनि भक्क
जनक ओ सुनयनाक?
अगहनमे
सीता बियाहलि गेलीह
दुखे भोगलनि सभ दिन
तें—
धिया नै बियाही अगहन मे—
कहनिहार माए-बाप
दोष तऽ ताकि लेलनि
मास मे, मुदा
किए ने तकलनि दोष राम मे?
किए एखनो धरि
सभ जनक/सभ सुनयना
तकैत छथि राम सन जमाय
आ, सभ धिया चाहैत छथि
सिया सन भाग्य!
किए?
किए बहिन वैदेही?
videh putri ahan
sarvagunsampanna rajadulari. . .
unalani janak rishi
dhanush yagya, aa
vishal nar samudr manthnak baad
heralani amrit
paurush nikashpar saphal
maryadapurushottam raam!
janki!
baD bhagmant bhelahun
raam san pati
dashrath san sasur
kaushilya san sasu, o
lakshman san deor paulahun
aa
madhur chasni mae boral chiraita
ghotait rahalahun sabh din
sangahi, sahdharmini bani
chhahari jakan chalait rahalahun
urvije!
taiyo debऽ paDal agnipriksha
bhogऽ paDal vanvas
akshunn rakhait
apan svabhiman, aa
raksha karait apan asmita ken
anttah sharnagat bhelahun
dharni maank kora mae
maithili!
antar nahi aelai achhi
ekhno dhari streek niyti mae
ahin jakan ekhno
debऽ paDait chhai pariksha
sati sulakshna hoitahun
bhogऽ paDait chhai manastap
piDita, parityakta bani
mukti takait achhi
mrityuk baat mae ekhno dhari. . .
vaidehi!
parashn puchhait chhi
ahin san ekta,
je ahank jivan dekhlopar
kiye ne tutait chhani bhakk
janak o sunaynak?
agahanme
sita biyahali gelih
dukhe bhogalani sabh din
ten—
dhiya nai biyahi aghan mae—
kahanihar maye baap
dosh taऽ taki lelani
maas mae, muda
kiye ne takalani dosh raam mae?
kiye ekhno dhari
sabh janak/sabh sunayna
takait chhathi raam san jamay
aa, sabh dhiya chahait chhathi
siya san bhagya!
kiye?
kiye bahin vaidehi?
videh putri ahan
sarvagunsampanna rajadulari. . .
unalani janak rishi
dhanush yagya, aa
vishal nar samudr manthnak baad
heralani amrit
paurush nikashpar saphal
maryadapurushottam raam!
janki!
baD bhagmant bhelahun
raam san pati
dashrath san sasur
kaushilya san sasu, o
lakshman san deor paulahun
aa
madhur chasni mae boral chiraita
ghotait rahalahun sabh din
sangahi, sahdharmini bani
chhahari jakan chalait rahalahun
urvije!
taiyo debऽ paDal agnipriksha
bhogऽ paDal vanvas
akshunn rakhait
apan svabhiman, aa
raksha karait apan asmita ken
anttah sharnagat bhelahun
dharni maank kora mae
maithili!
antar nahi aelai achhi
ekhno dhari streek niyti mae
ahin jakan ekhno
debऽ paDait chhai pariksha
sati sulakshna hoitahun
bhogऽ paDait chhai manastap
piDita, parityakta bani
mukti takait achhi
mrityuk baat mae ekhno dhari. . .
vaidehi!
parashn puchhait chhi
ahin san ekta,
je ahank jivan dekhlopar
kiye ne tutait chhani bhakk
janak o sunaynak?
agahanme
sita biyahali gelih
dukhe bhogalani sabh din
ten—
dhiya nai biyahi aghan mae—
kahanihar maye baap
dosh taऽ taki lelani
maas mae, muda
kiye ne takalani dosh raam mae?
kiye ekhno dhari
sabh janak/sabh sunayna
takait chhathi raam san jamay
aa, sabh dhiya chahait chhathi
siya san bhagya!
kiye?
kiye bahin vaidehi?
स्रोत :
पुस्तक : समग्र ज्योत्स्ना (पृष्ठ 44)संपादक : विभूति आनन्द रचनाकार : ज्योत्स्ना चन्द्रम्
प्रकाशन : नवारम्भ
संस्करण : 2017
Additional information available
Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
rare Unpublished content
This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.
