पंडित लोकनि
कर्म-कांडक पेँच मे ओझरायल
त’ ओझरायले रहलाह
लक्ष्मी-पात्र लोकनि
रंग-रभस मे डूबल
त’ डुबले रहलाह
एम्हर पछिमा साँढ़
मोसम्माती मिल्कियत मे
जे हूलल
त’ हुलले रहल
केओ हाँ-हाँ कहनिहार नहि
पनिमरु समाजक
केओ माय-बाप नहि
केओ रक्षक नहि
पछिमा साँढ़
गाम-गाम
नगर-नगर
धँगैत रहल
झंडा गाड़ैत रहल
आब स्कूले स्कूल
पढ़ुआ सभ
स्त्रीलिंग-पुल्लिंग रटैत
अपन भाषा केँ बोली बुझैत
तैयो…
जेना चिरचिरी नहि होइए निर्मूल
जेना बाँस नहि होइए निर्वंश
तहिना…
कुट्टी-कुट्टी क’ चरि गेल जजात जकाँ
जड़ि धेने अपन भाषा
जिबैत रहल-जिबैत रहल
किछु एहनो लोक
जे कहाबथि अपन लोक
देश-विदेश मे
जिनक ऊँच आसन
अपन-अपन क्षेत्रक
बनल महाजन
बड़-बड़ सुख-सम्पदाक भोग
मुदा, अपन भाषाक भोग, अभोग
कोमल कंठ सँ बहराइत
सुगम ककहरा हो
कि माँजल कंठ सँ बहराइत
करुण चैताबर
हुनका सभ लेल
दुनू बाँतर
अपेक्षितक उपेक्षाक डाँस
बड्ड मारक - बड्ड बिखाह
तैयो…
जेना चिरचिरी नहि होइए निर्मूल
जेना बाँस नहि होइए निर्वंश
तहिना…
पाला मारल जजात जकाँ
सियाह भेल अपन भाषा
जिबैत रहल - जिबैत रहल
जातीय महारोग सँ भ’ जाउ विमुक्त
अपना मे राखू असीम सौहार्द
ने केओ अछि पंडित
ने केओ लक्ष्मी-पात्र
जे – जत’ – जेना
से – तत’ – तेना
धुरझार लिखइ जाउ
धुरझार बजइ जाउ
कर्ताक ने चेन्हक प्रयोग
लिंग-भेद
सभ केँ अछि बूझल
मुदा, मायावी लपेट मे
केओ नहि पड़इ जाउ
अपन क्रिया-पदक
प्रतिष्ठा रखइ जाउ
गाम हो कि आसाम
राम होथु कि रहीम
जे – जत’ – जेना
से – तत’ – तेना
स्वप्न देखब केओ नहि छोड़ब
संवादक डोरि केओ नहि तोड़ब
बनल रहय ई स्वाध्याय
लिखा रहल अछि
अपन भाषाक नव अध्याय
अपन भाषाक नव अध्याय
panDit lokani
karm kanDak pench mae ojhrayal
ta’ ojhrayle rahlah
lakshmi paatr lokani
rang rabhas mae Dubal
ta’ Duble rahlah
emhar pachhima saanDh
mosammati milkiyat mae
je hulal
ta’ hulle rahal
keo haan haan kahanihar nahi
panimaru samajak
keo maay baap nahi
keo rakshak nahi
pachhima saanDh
gaam gaam
nagar nagar
dhangait rahal
jhanDa gaDait rahal
aab skule skool
paDhua sabh
striling pulling ratait
apan bhasha ken boli bujhait
taiyo…
jena chirachiri nahi hoie nirmul
jena baans nahi hoie nirvansh
tahina…
kutti kutti ka’ chari gel jajat jakan
jaDi dhene apan bhasha
jibait rahal jibait rahal
kichhu ehno lok
je kahabathi apan lok
desh videsh mae
jinak uunch aasan
apan apan kshetrak
banal mahajan
baD baD sukh sampdak bhog
muda, apan bhashak bhog, abhog
komal kanth san bahrait
sugam kakahra ho
ki manjal kanth san bahrait
karun chaitabar
hunka sabh lel
dunu bantar
apekshitak upekshak Daans
baDD marak baDD bikhah
taiyo…
jena chirachiri nahi hoie nirmul
jena baans nahi hoie nirvansh
tahina…
pala maral jajat jakan
siyah bhel apan bhasha
jibait rahal jibait rahal
jatiy maharog san bha’ jau vimukt
apna mae rakhu asim sauhard
ne keo achhi panDit
ne keo lakshmi paatr
je – jat’ – jena
se – tat’ – tena
dhurjhar likhai jau
dhurjhar bajai jau
kartak ne chenhak prayog
ling bhed
sabh ken achhi bujhal
muda, mayavi lapet mae
keo nahi paDai jau
apan kriya padak
pratishtha rakhai jau
gaam ho ki asam
raam hothu ki rahim
je – jat’ – jena
se – tat’ – tena
svapn dekhab keo nahi chhoDab
sanvadak Dori keo nahi toDab
banal rahay ii svadhyay
likha rahal achhi
apan bhashak nav adhyay
apan bhashak nav adhyay
panDit lokani
karm kanDak pench mae ojhrayal
ta’ ojhrayle rahlah
lakshmi paatr lokani
rang rabhas mae Dubal
ta’ Duble rahlah
emhar pachhima saanDh
mosammati milkiyat mae
je hulal
ta’ hulle rahal
keo haan haan kahanihar nahi
panimaru samajak
keo maay baap nahi
keo rakshak nahi
pachhima saanDh
gaam gaam
nagar nagar
dhangait rahal
jhanDa gaDait rahal
aab skule skool
paDhua sabh
striling pulling ratait
apan bhasha ken boli bujhait
taiyo…
jena chirachiri nahi hoie nirmul
jena baans nahi hoie nirvansh
tahina…
kutti kutti ka’ chari gel jajat jakan
jaDi dhene apan bhasha
jibait rahal jibait rahal
kichhu ehno lok
je kahabathi apan lok
desh videsh mae
jinak uunch aasan
apan apan kshetrak
banal mahajan
baD baD sukh sampdak bhog
muda, apan bhashak bhog, abhog
komal kanth san bahrait
sugam kakahra ho
ki manjal kanth san bahrait
karun chaitabar
hunka sabh lel
dunu bantar
apekshitak upekshak Daans
baDD marak baDD bikhah
taiyo…
jena chirachiri nahi hoie nirmul
jena baans nahi hoie nirvansh
tahina…
pala maral jajat jakan
siyah bhel apan bhasha
jibait rahal jibait rahal
jatiy maharog san bha’ jau vimukt
apna mae rakhu asim sauhard
ne keo achhi panDit
ne keo lakshmi paatr
je – jat’ – jena
se – tat’ – tena
dhurjhar likhai jau
dhurjhar bajai jau
kartak ne chenhak prayog
ling bhed
sabh ken achhi bujhal
muda, mayavi lapet mae
keo nahi paDai jau
apan kriya padak
pratishtha rakhai jau
gaam ho ki asam
raam hothu ki rahim
je – jat’ – jena
se – tat’ – tena
svapn dekhab keo nahi chhoDab
sanvadak Dori keo nahi toDab
banal rahay ii svadhyay
likha rahal achhi
apan bhashak nav adhyay
apan bhashak nav adhyay
स्रोत :
पुस्तक : चानन घन गछिया (पृष्ठ 157)रचनाकार : विवेकानन्द ठाकुर
प्रकाशन : विवेकानन्द ठाकुर
संस्करण : 2011
Additional information available
Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
rare Unpublished content
This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.
