हास्य—अति अन्धकार घन घोर घटा, कखनहु छिटकय बिजुरीक छटा
गम्भीर अभिनयक दृश्य हटा, हँसबैछ हँसैछ जेना विपटा
करुण—मेघक भरि आयल नयन-कोर, टप-टप अकाससँ खसय नोर
ठनकाक ठनक हिचकी अथोर, कनबैछ कनैछ निशीथ घोर
रौद्र—सन-सन पुरबा बहि रहल जोर, झाँटक डाँटब अछि विषम रोर
अपराध ककर, कंत दण्ड घोर, तमतम तमसायब तमक जोर
भयानक—वन-वन तरु-तरु कम्पित अधीर, थर-थर काँपय सरिताक नीर
बेहोस खसय तट माटि भीड़, डेरबैछ प्रकृति डेरबुक अधीर
वीभत्स—पिचपिच सब थल मन भिनकि रहल, चाली सहसह पद पिचकि रहल
गलि-पचि खढ़-पातो गन्हा रहल, बरिसात राति-दिन घिना रहल
वीर—रण-थल निशीथ, तम-दल विपक्ष, तड़ितक इजोत लड़इछ समक्ष
छन तिमिर जोर, खन बढ़ इजोर, जय-पराजयक नहि ओर-छोर
शृंगार—वन गुहमे बसि की रति रहस्य, चन्द्रिका चन्द्र सङ सोझरबैछ?
प्रेमक पवनक झोंके नभ-घन-खिड़की खुजि झाँकी झलकबैछ
अद्भुत—खन सूची-वेधित अन्धकार, जगमगा गेल झट तड़ित तार
खन घन-पट पसरल समटि देल, जादूगर पवन पसारि खेल
शान्त—विकसित होयत जखनहि प्रभात, सिहकय लागत मलयक बसात
तिमिरक परदाके चीरि उदित, सत रविक किरण अगजग द्योतित
hasya—ati andhkar ghan ghor ghata, kakhanahu chhitkay bijurik chhata
gambhir abhinyak drishya hata, hansabaichh hansaichh jena vipta
karun—meghak bhari aayal nayan kor, tap tap akasasan khasay nor
thankak thanak hichki athor, kanbaichh kanaichh nishith ghor
raudr—san san purba bahi rahal jor, jhantak Dantab achhi visham ror
apradh kakar, kant danD ghor, tamtam tamsayab tamak jor
bhayanak—van van taru taru kampit adhir, thar thar kanpay saritak neer
behos khasay tat mati bheeD, Derbaichh prkriti Derbuk adhir
vibhats—pichpich sab thal man bhinaki rahal, chali sahsah pad pichaki rahal
gali pachi khaDh pato ganha rahal, barisat rati din ghina rahal
vir—ran thal nishith, tam dal vipaksh, taDitak ijot laDichh samaksh
chhan timir jor, khan baDh ijor, jay parajyak nahi or chhor
shringar—van guhme basi ki rati rahasya, chandrika chandr sang sojharbaichh?
premak pavnak jhonke nabh ghan khiDki khuji jhanki jhalakbaichh
adbhut—khan suchi vedhit andhkar, jagmaga gel jhat taDit taar
khan ghan pat pasral samati del, jadugar pavan pasari khel
shant—viksit hoyat jakhanahi parbhat, sihkay lagat malyak basat
timirak pardake chiri udit, sat ravik kiran agjag dyotit
hasya—ati andhkar ghan ghor ghata, kakhanahu chhitkay bijurik chhata
gambhir abhinyak drishya hata, hansabaichh hansaichh jena vipta
karun—meghak bhari aayal nayan kor, tap tap akasasan khasay nor
thankak thanak hichki athor, kanbaichh kanaichh nishith ghor
raudr—san san purba bahi rahal jor, jhantak Dantab achhi visham ror
apradh kakar, kant danD ghor, tamtam tamsayab tamak jor
bhayanak—van van taru taru kampit adhir, thar thar kanpay saritak neer
behos khasay tat mati bheeD, Derbaichh prkriti Derbuk adhir
vibhats—pichpich sab thal man bhinaki rahal, chali sahsah pad pichaki rahal
gali pachi khaDh pato ganha rahal, barisat rati din ghina rahal
vir—ran thal nishith, tam dal vipaksh, taDitak ijot laDichh samaksh
chhan timir jor, khan baDh ijor, jay parajyak nahi or chhor
shringar—van guhme basi ki rati rahasya, chandrika chandr sang sojharbaichh?
premak pavnak jhonke nabh ghan khiDki khuji jhanki jhalakbaichh
adbhut—khan suchi vedhit andhkar, jagmaga gel jhat taDit taar
khan ghan pat pasral samati del, jadugar pavan pasari khel
shant—viksit hoyat jakhanahi parbhat, sihkay lagat malyak basat
timirak pardake chiri udit, sat ravik kiran agjag dyotit
स्रोत :
पुस्तक : रचना संचयन (पृष्ठ 42)
संपादक : चन्द्रनाथ मिश्र ‘अमर’/ शंकरदेव झा
रचनाकार : सुरेन्द्र झा ‘सुमन’
प्रकाशन : साहित्य अकादेमी
संस्करण : 2012
Additional information available
Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
rare Unpublished content
This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.