बड़ी-बड़ी  कोठिया  सजाया  पूँजीपतिया,  
दुखिया  के  रोटिया  चोराइ  चोराइ।  
अपनी  महलिया  माँ  केह्रया  उजियावा,  
तू  झोपड़िय  माँ  अतिया  लगाइ-लगाई।  
भिटवा  बनी  ती  कतई  बनी  गड़हिया,  
महला  बनी  तौ  कतहूँ  बनी  मड़हिया।  
मटिया  के  दियना  तुहीं  ती  बुझावाया,  
सोनवाँ  के  बेनावाँ  डोलाइ-डोलाइ।  बड़ी-बड़ी  
मिलिया  माँ  ख़ून  जरै  खेती  माँ  पसिनवा,  
तबहू  तौ  नाहीं  मिलै  पेटवा  भै  दनवा।  
अपनी  गोदमिया  माँ  खुब  भरवाया,  
तू  बड़ा-बड़ा  बोरवा  सियाइ  सियाइ।  बड़ी-बड़ी  
जे  तौ  करै  कमवा  छोट  कहवावै,  
उहै  बड़  मनई  जे  जतन  बतावै।  
दस  कै  ससनवा  नब्बे  पै  करवाया,  
तू  इहै  परिपटिया  चलाइ-चलाई।  बड़ी-बड़ी  
हथवा  माँ  तसबी  गटइया  माँ  माला,  
खोइ  के  इमनवा  बटोरया  धन  काला।  
देशवा  का  हमरे  लूटि  केनी  खाया,  
तू  कड़वौ  गुना  दमवा  बढ़ाइ-बढ़ाइ।  बड़ी-बड़ी  
जूड़  भई  छतिया  तनी  के  दइड  बरसा,  
अबै  तौ  महलियन  माँ  खुलिहैं  मदरसा।  
दुखिया  कै  लरिका  पढ़इ  के  बरे  जइहैं,  
छोटी-बड़ी  टोलिया  बनाइ-बनाइ।  बड़ी-बड़ी  
बिना  काटे  भिटवा  गढ़हवा  न  पटिहैं,  
अपनी  खुसी  तौ  धन  ध  ती  न  बटिहैं।  
जनता  कै  तलवा  तिजोरिया  माँ  लगिहैं,  
महलिया  माँ  बजना  बजाइ  बजाइ।  बड़ी-बड़ी  
                baDi  baDi  kothiya  sajaya  punjiptiya,  
dukhiya  ke  rotiya  chorai  chorai.  
apni  mahaliya  maan  kehrya  ujiyava,  
tu  jhopDiy  maan  atiya  lagai  lagai.  
bhitva  bani  ti  katii  bani  gaDahiya,  
mahla  bani  tau  kathun  bani  maDahiya.  
matiya  ke  diyna  tuhin  ti  bujhavaya,  
sonvan  ke  benavan  Dolai  Dolai.  baDi  baDi  
miliya  maan  khoon  jarai  kheti  maan  pasinva,  
tabhu  tau  nahin  milai  petva  bhai  danva.  
apni  godamiya  maan  khub  bharvaya,  
tu  baDa  baDa  borva  siyai  siyai.  baDi  baDi  
je  tau  karai  kamva  chhot  kahvavai,  
uhai  baD  manii  je  jatan  batavai.  
das  kai  sasanva  nabbe  pai  karvaya,  
tu  ihai  paripatiya  chalai  chalai.  baDi  baDi  
hathva  maan  tasbi  gataiya  maan  mala,  
khoi  ke  imanva  batorya  dhan  kala.  
deshva  ka  hamre  luti  keni  khaya,  
tu  kaDvau  guna  damva  baDhai  baDhai.  baDi  baDi  
jooD  bhai  chhatiya  tani  ke  daiD  barsa,  
abai  tau  mahaliyan  maan  khulihain  madrasa.  
dukhiya  kai  larika  paDhai  ke  bare  jaihain,  
chhoti  baDi  toliya  banai  banai.  baDi  baDi  
bina  kate  bhitva  gaDhahva  na  patihain,  
apni  khusi  tau  dhan  dha  ti  na  batihain.  
janta  kai  talva  tijoriya  maan  lagihain,  
mahaliya  maan  bajna  bajai  bajai.  baDi  baDi  
baDi  baDi  kothiya  sajaya  punjiptiya,  
dukhiya  ke  rotiya  chorai  chorai.  
apni  mahaliya  maan  kehrya  ujiyava,  
tu  jhopDiy  maan  atiya  lagai  lagai.  
bhitva  bani  ti  katii  bani  gaDahiya,  
mahla  bani  tau  kathun  bani  maDahiya.  
matiya  ke  diyna  tuhin  ti  bujhavaya,  
sonvan  ke  benavan  Dolai  Dolai.  baDi  baDi  
miliya  maan  khoon  jarai  kheti  maan  pasinva,  
tabhu  tau  nahin  milai  petva  bhai  danva.  
apni  godamiya  maan  khub  bharvaya,  
tu  baDa  baDa  borva  siyai  siyai.  baDi  baDi  
je  tau  karai  kamva  chhot  kahvavai,  
uhai  baD  manii  je  jatan  batavai.  
das  kai  sasanva  nabbe  pai  karvaya,  
tu  ihai  paripatiya  chalai  chalai.  baDi  baDi  
hathva  maan  tasbi  gataiya  maan  mala,  
khoi  ke  imanva  batorya  dhan  kala.  
deshva  ka  hamre  luti  keni  khaya,  
tu  kaDvau  guna  damva  baDhai  baDhai.  baDi  baDi  
jooD  bhai  chhatiya  tani  ke  daiD  barsa,  
abai  tau  mahaliyan  maan  khulihain  madrasa.  
dukhiya  kai  larika  paDhai  ke  bare  jaihain,  
chhoti  baDi  toliya  banai  banai.  baDi  baDi  
bina  kate  bhitva  gaDhahva  na  patihain,  
apni  khusi  tau  dhan  dha  ti  na  batihain.  
janta  kai  talva  tijoriya  maan  lagihain,  
mahaliya  maan  bajna  bajai  bajai.  baDi  baDi  
 
    
 
    
        स्रोत : 
                
                                                                    रचनाकार  : जुमई खाँ 'आजाद' 
                             प्रकाशन  : हिन्दवी के लिए शैलेंद्र कुमार शुक्ल द्वारा चयनित
                         
                                     
                
                
     
    Additional information available 
    Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
    
 
    rare Unpublished content 
    This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.