बड़का  तेवारी  मरेन  अबकी  जाड़ा।  
रहेन  लाख  दुसमन  तबो  मोछ  टेयेन।  
आँधी-तुफाने  वोई  नाव  खेयेन।  
मेहरारू  मरिगै  न  भा  एक्को  लरिका,  
जिनगी  भै  भाइन  कै  परिवार  सेयेन।  
खुला  वोनकी  ख़ातिर  सरग  कै  केवाड़ा।  
बड़का  तेवारी  मरेंन  अबकी  जाड़ा।  
कबो  केहुकै  ना  आतिमा  वै  दुखाएँन।  
करेन  पैसरम  ख़ूब  खेती  कमाएँन।  
ना  मंदिर,  ना  पूजा,  ना  घंटी,  ना  माला,  
हमेसा  करम  का  धरम  वै  बताएँन।  
कहेन  मर्द  कै  जिंदगी  आ  अखाड़ा।  
बड़का…  
जउन  बात  आई  तेवारी  के  मन  मा।  
कहै  के  जे  रोकै  अबै  ऊ  ना  जन्मा।  
न  तौ  इरखादोखी,  ना  कपटी,  न  घाती,  
न  सामिल  भयेन  वै  केहू  के  पतन  मा।  
कहैं  काम  केहुकै  कबौ  जिन  बिगाड़ा।  
बड़का…  
कबौ  भाय  लालच  मा  हरगिज  फंस्या  जिन।  
तेवारी  कहैं  केहुकै  गटई  कस्या  जिन।  
होइ  जाय  गलती  भले  जउन  तोहसे,  
मुला  भूलि  के  केहुके  उप्पर  हंस्या  जिन,  
हसीं  द्रोपदी  बाज  खूनी  नगाड़ा।  
बड़का…  
कक्कू  के  तेरही  मा  भै  खाबाखइया।  
एकट्ठा  भयेन  नात,घर,गावँ  भइया।  
कहेन  कुछ  जने  वै  जौ  पोइहैं  ना  खाबै,  
तेवारी  कहेन  हम  रहब  अब  पोवइया।  
जानीथा  सबका  बहुत  जिन  दहाड़ा।  
बड़का…  
होली  मा  उनकै  अजब  रंग  देखा।  
लरिकन  के  साथे  मा  हुड़दंग  देखा।  
मस्ती  मा  फरकत  गली  गावँ  टोला,  
पिये  ठंडई  खोब  छनी  भंग  देखा।  
गावत  कबीरा  लेहे  दस  लुंगाडा।  
बड़का…  
करा  भेद  भइया  तानी  पद-कुपद  मा।  
तिफरका  ना  डारा  तू  भउजी-ननद  मा।  
तेवारी  कहैं  बात  गठियाय  ल्या  तू,  
हमेसा  रह्या  भाय  तू  अपनी  हद  मा।  
केहुके  दुआरे  पै  खूंटा  ना  गाड़ा।  
बड़का…  
जब  तक  जवानी  रही  खेल  खेलेन।  
अंतिम  दिना  मा  बहुत  कस्ट  झेलेन।  
जेकरे  बरे  जिन्दगी  भै  मरेंन  वै,  
ऊ  घर  से  निकारिस  तौ  रहिगें  अकेलेन।  
रेक्सा  चलायेंन  औ  बेचेन  सिंघाड़ा।  
बड़का…  
तेवारी  बेचारू  तौ  जल्दी  निसरिगें।  
मुला  साल  बीता  ना  सबकेउ  बिसरिगें।  
तेवारी  कहैं  वै  तौ  जीते  जी  मरिगें,  
अगर  केहु  निगाहे  से  केहुके  उतरिगें।  
पढ़ाया  न  केहुका  दुखे  मा  पहाड़ा।  
बड़का…  
                baDka  tevari  maren  abki  jaDa.  
rahen  laakh  dusman  tabo  mochh  teyen.  
andhi  tuphane  voi  naav  kheyen.  
mehraru  marigai  na  bha  ekko  larika,  
jingi  bhai  bhain  kai  parivar  seyen.  
khula  vonki  khatir  sarag  kai  kevaDa.  
baDka  tevari  marenn  abki  jaDa.  
kabo  kehukai  na  atima  vai  dukhayenn.  
karen  paisram  khoob  kheti  kamayenn.  
na  mandir,  na  puja,  na  ghanti,  na  mala,  
hamesa  karam  ka  dharam  vai  batayenn.  
kahen  mard  kai  jindgi  aa  akhaDa.  
baDka…  
jaun  baat  aai  tevari  ke  man  ma.  
kahai  ke  je  rokai  abai  uu  na  janma.  
na  tau  irkhadokhi,  na  kapti,  na  ghati,  
na  samil  bhayen  vai  kehu  ke  patan  ma.  
kahain  kaam  kehukai  kabau  jin  bigaDa.  
baDka…  
kabau  bhaay  lalach  ma  hargij  phansya  jin.  
tevari  kahain  kehukai  gatii  kasya  jin.  
hoi  jaay  galti  bhale  jaun  tohse,  
mula  bhuli  ke  kehuke  uppar  hansya  jin,  
hasin  daropdi  baaj  khuni  nagaDa.  
baDka…  
kakku  ke  terhi  ma  bhai  khabakhaiya.  
ekattha  bhayen  naat,ghar,gavan  bhaiya.  
kahen  kuch  jane  vai  jau  poihain  na  khabai,  
tevari  kahen  hum  rahab  ab  povaiya.  
janitha  sabka  bahut  jin  dahaDa.  
baDka…  
holi  ma  unakai  ajab  rang  dekha.  
larikan  ke  sathe  ma  huDdang  dekha.  
masti  ma  pharkat  gali  gavan  tola,  
piye  thanDii  khob  chhani  bhang  dekha.  
gavat  kabira  lehe  das  lungaDa.  
baDka…  
kara  bhed  bhaiya  tani  pad  kupad  ma.  
tipharka  na  Dara  tu  bhauji  nanad  ma.  
tevari  kahain  baat  gathiyay  lya  tu,  
hamesa  rahya  bhaay  tu  apni  had  ma.  
kehuke  duare  pai  khunta  na  gaDa.  
baDka…  
jab  tak  javani  rahi  khel  khelen.  
antim  dina  ma  bahut  kast  jhelen.  
jekre  bare  jindgi  bhai  marenn  vai,  
uu  ghar  se  nikaris  tau  rahigen  akelen.  
reksa  chalayenn  au  bechen  singhaDa.  
baDka…  
tevari  becharu  tau  jaldi  nisarigen.  
mula  saal  bita  na  sabkeu  bisarigen.  
tevari  kahain  vai  tau  jite  ji  marigen,  
agar  kehu  nigahe  se  kehuke  utarigen.  
paDhaya  na  kehuka  dukhe  ma  pahaDa.  
baDka…  
baDka  tevari  maren  abki  jaDa.  
rahen  laakh  dusman  tabo  mochh  teyen.  
andhi  tuphane  voi  naav  kheyen.  
mehraru  marigai  na  bha  ekko  larika,  
jingi  bhai  bhain  kai  parivar  seyen.  
khula  vonki  khatir  sarag  kai  kevaDa.  
baDka  tevari  marenn  abki  jaDa.  
kabo  kehukai  na  atima  vai  dukhayenn.  
karen  paisram  khoob  kheti  kamayenn.  
na  mandir,  na  puja,  na  ghanti,  na  mala,  
hamesa  karam  ka  dharam  vai  batayenn.  
kahen  mard  kai  jindgi  aa  akhaDa.  
baDka…  
jaun  baat  aai  tevari  ke  man  ma.  
kahai  ke  je  rokai  abai  uu  na  janma.  
na  tau  irkhadokhi,  na  kapti,  na  ghati,  
na  samil  bhayen  vai  kehu  ke  patan  ma.  
kahain  kaam  kehukai  kabau  jin  bigaDa.  
baDka…  
kabau  bhaay  lalach  ma  hargij  phansya  jin.  
tevari  kahain  kehukai  gatii  kasya  jin.  
hoi  jaay  galti  bhale  jaun  tohse,  
mula  bhuli  ke  kehuke  uppar  hansya  jin,  
hasin  daropdi  baaj  khuni  nagaDa.  
baDka…  
kakku  ke  terhi  ma  bhai  khabakhaiya.  
ekattha  bhayen  naat,ghar,gavan  bhaiya.  
kahen  kuch  jane  vai  jau  poihain  na  khabai,  
tevari  kahen  hum  rahab  ab  povaiya.  
janitha  sabka  bahut  jin  dahaDa.  
baDka…  
holi  ma  unakai  ajab  rang  dekha.  
larikan  ke  sathe  ma  huDdang  dekha.  
masti  ma  pharkat  gali  gavan  tola,  
piye  thanDii  khob  chhani  bhang  dekha.  
gavat  kabira  lehe  das  lungaDa.  
baDka…  
kara  bhed  bhaiya  tani  pad  kupad  ma.  
tipharka  na  Dara  tu  bhauji  nanad  ma.  
tevari  kahain  baat  gathiyay  lya  tu,  
hamesa  rahya  bhaay  tu  apni  had  ma.  
kehuke  duare  pai  khunta  na  gaDa.  
baDka…  
jab  tak  javani  rahi  khel  khelen.  
antim  dina  ma  bahut  kast  jhelen.  
jekre  bare  jindgi  bhai  marenn  vai,  
uu  ghar  se  nikaris  tau  rahigen  akelen.  
reksa  chalayenn  au  bechen  singhaDa.  
baDka…  
tevari  becharu  tau  jaldi  nisarigen.  
mula  saal  bita  na  sabkeu  bisarigen.  
tevari  kahain  vai  tau  jite  ji  marigen,  
agar  kehu  nigahe  se  kehuke  utarigen.  
paDhaya  na  kehuka  dukhe  ma  pahaDa.  
baDka…  
 
    
 
    
        स्रोत : 
                
                                                                    रचनाकार  : अनुज नागेंद्र 
                             प्रकाशन  : हिन्दवी के लिए लेखक द्वारा चयनित
                         
                                     
                
                
     
    Additional information available 
    Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
    
 
    rare Unpublished content 
    This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.