गंगाकातमे
मुर्दघट्टीपर एकटा खोपड़ी ठाढ़ कऽ
हरेक अगिला चिताक पुछारी रखने
जीवन मानि बैसल छी।
अहाँक दुःखकेँ सोचि
दुखी हएब नहि रहल अछि
आब हमर सुख—
अहाँक अपस्यांत दुःखक सूचनाक सुख भऽ गेल अछि।
अभिशाप अंगीकार कऽ
आइ ओ पापी व्यतीत
बेशी पुण्य भरल लगैत
हमरासँ कतेक यात्रा करबबैत अछि।
अभिशाप समाप्त होइ तक श्मशान
गंगाकातसँ बस्ती धरि पहुँचि जायत।
आव हमरा श्मशानकेँ गाँव पहुँचैक भय नहि अछि,
जिज्ञासा सठि जयबाक अछि
एहन सठल कोय जानि नहि केहन होइत होयत।
सड़क सभपर भोर करैत
गली कुचीमे साँझ धेरैत
यात्रावाही प्राणकेँ
व्यर्थ लगैत छैक,
कोनो प्रश्न, कोनो पर्याय।
गप्प करैत-करैत मुना जाइत पपनी जकाँ
कटु तंद्रिल जीवनकेँ मानब, नहि मानब
केवल एक बात—पर छैक
ओहि बातपर
जे मुर्दघट्टीसँ नहि उठल रहैक,
मुदा मुर्दघट्टीएक भऽ कऽ हमरा संग
सभ क्षणक अंतिम तहमे
सटि कऽ रहि रहल अछि।
आ ई श्मशान,
गंगाकातसँ गाम तक पहुँचत।
हरेक निशा महानिशा भावसँ
अबैत अछि,
हमरा देखाइ पड़ै तछि बीच धार—
कोनो वीभत्स माँसपिण्ड दहाइत
आओर लोल गड़बैत
डगमग दत्तचित्त कारी कौवा।
gangakatme
murdghattipar ekta khopaDi thaaDh kaऽ
harek agila chitak puchhari rakhne
jivan mani baisal chhi.
ahank duःkhaken sochi
dukhi heb nahi rahal achhi
aab hamar sukh—
ahank apasyant duःkhak suchnak sukh bhaऽ gel achhi.
abhishap angikar kaऽ
aai o papi vyatit
beshi punya bharal lagait
hamarasan katek yatra karabbait achhi.
abhishap samapt hoi tak shmshaan
gangakatasan basti dhari pahunchi jayat.
aav hamra shmshanken gaanv pahunchaik bhay nahi achhi,
jigyasa sathi jaybak achhi
ehan sathal koy jani nahi kehan hoit hoyat.
saDak sabhpar bhor karait
gali kuchime saanjh dherait
yatravahi pranken
vyarth lagait chhaik,
kono parashn, kono paryay.
gapp karait karait muna jait papni jakan
katu tandril jivanken manab, nahi manab
keval ek bat—par chhaik
ohi batpar
je murdaghattisan nahi uthal rahaik,
muda murdghattiyek bhaऽ kaऽ hamra sang
sabh kshnak antim tahme
sati kaऽ rahi rahal achhi.
aa ii shmshaan,
gangakatasan gaam tak pahunchat.
harek nisha mahanisha bhavasan
abait achhi,
hamra dekhai paDai tachhi beech dhaar—
kono vibhats mansapinD dahait
aaor lol gaDbait
Dagmag dattachitt kari kauva.
gangakatme
murdghattipar ekta khopaDi thaaDh kaऽ
harek agila chitak puchhari rakhne
jivan mani baisal chhi.
ahank duःkhaken sochi
dukhi heb nahi rahal achhi
aab hamar sukh—
ahank apasyant duःkhak suchnak sukh bhaऽ gel achhi.
abhishap angikar kaऽ
aai o papi vyatit
beshi punya bharal lagait
hamarasan katek yatra karabbait achhi.
abhishap samapt hoi tak shmshaan
gangakatasan basti dhari pahunchi jayat.
aav hamra shmshanken gaanv pahunchaik bhay nahi achhi,
jigyasa sathi jaybak achhi
ehan sathal koy jani nahi kehan hoit hoyat.
saDak sabhpar bhor karait
gali kuchime saanjh dherait
yatravahi pranken
vyarth lagait chhaik,
kono parashn, kono paryay.
gapp karait karait muna jait papni jakan
katu tandril jivanken manab, nahi manab
keval ek bat—par chhaik
ohi batpar
je murdaghattisan nahi uthal rahaik,
muda murdghattiyek bhaऽ kaऽ hamra sang
sabh kshnak antim tahme
sati kaऽ rahi rahal achhi.
aa ii shmshaan,
gangakatasan gaam tak pahunchat.
harek nisha mahanisha bhavasan
abait achhi,
hamra dekhai paDai tachhi beech dhaar—
kono vibhats mansapinD dahait
aaor lol gaDbait
Dagmag dattachitt kari kauva.
स्रोत :
पुस्तक : मैथिलीक नव कविता (पृष्ठ 146)संपादक : रामकृष्ण झा ‘किसुन’ रचनाकार : गंगेश गुंजन
प्रकाशन : सांस्कृतिक विभाग, सुपौल, बिहार
संस्करण : 1971
Additional information available
Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
rare Unpublished content
This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.
