241  
सर्व  धनों  में  श्रेष्ठ  है,  दयारूप  संपत्ति।  
नीच  जनों  के  पास  भी,  है  भौतिक  संपत्ति॥  
242  
सत्-पथ  पर  चल  परख  कर,  दयाव्रती  बन  जाय।  
धर्म-विवेचन  सकल  कर,  पाया  वही  सहाय॥  
243  
अंधकारमय  नरक  है,  जहाँ  न  सुख  लवलेश।  
दयापूर्ण  का  तो  वहाँ,  होता  नहीं  प्रवेश॥  
244  
सब  जीवों  को  पालते,  दयाव्रती  जो  लोग।  
प्राण-भयंकर  पाप  का,  उन्हें  न  होगा  योग॥  
245  
दुःख-  दर्द  उनको  नहीं,  जो  है  दयानिधान।  
पवन  संचरित  उर्वरा,  महान  भूमि  प्रमाण॥  
246  
जो  निर्दय  हैं  पापरत,  यों  कहते  धीमान।  
तज  कर  वे  पुरुषार्थ  को,  भूले  दुःख  महान॥  
247  
प्राप्य  नहीं  धनरहित  को,  ज्यों  इहलौकिक  भोग।  
प्राप्य  नहीं  परलोक  का,  दयारहित  को  योग॥  
248  
निर्धन  भी  फूले-फले,  स्यात्  धनी  बन  जाय।  
निर्दय  है  निर्धन  सदा,  काया  पलट  न  जाय॥  
249  
निर्दय-जन-कृत  सुकृत  पर,  अगर  विचारा  जाय।  
तत्व-दर्श  ज्यों  अज्ञ  का,  वह  तो  जाना  जाय॥  
250  
रोब  जमाते  निबल  पर,  निर्दय  करे  विचार।  
अपने  से  भी  प्रभल  के,  सम्मुख  ख़ुद  लाचार॥  
             
                241  
sarv  dhanon  mein  shreshth  hai,  dayarup  sampatti.  
neech  janon  ke  paas  bhi,  hai  bhautik  sampatti॥  
242  
sat  path  par  chal  parakh  kar,  dayavrti  ban  jaay.  
dharm  vivechan  sakal  kar,  paya  vahi  sahay॥  
243  
andhkarmay  narak  hai,  jahan  na  sukh  lavlesh.  
dayapurn  ka  to  vahan,  hota  nahin  pravesh॥  
244  
sab  jivon  ko  palte,  dayavrti  jo  log.  
paran  bhayankar  paap  ka,  unhen  na  hoga  yog॥  
245  
duःkh  dard  unko  nahin,  jo  hai  dayanidhan.  
pavan  sanchrit  urvara,  mahan  bhumi  praman॥  
246  
jo  nirday  hain  paprat,  yon  kahte  dhiman.  
taj  kar  ve  purusharth  ko,  bhule  duःkh  mahan॥  
247  
praapy  nahin  dhanarhit  ko,  jyon  ihlaukik  bhog.  
praapy  nahin  parlok  ka,  dayarhit  ko  yog॥  
248  
nirdhan  bhi  phule  phale,  syaat  dhani  ban  jaay.  
nirday  hai  nirdhan  sada,  kaya  palat  na  jaay॥  
249  
nirday  jan  krit  sukrt  par,  agar  vichara  jaay.  
tatv  darsh  jyon  aj~n  ka,  wo  to  jana  jaay॥  
250  
rob  jamate  nibal  par,  nirday  kare  vichar.  
apne  se  bhi  prbhal  ke,  sammukh  khud  lachar॥  
241  
sarv  dhanon  mein  shreshth  hai,  dayarup  sampatti.  
neech  janon  ke  paas  bhi,  hai  bhautik  sampatti॥  
242  
sat  path  par  chal  parakh  kar,  dayavrti  ban  jaay.  
dharm  vivechan  sakal  kar,  paya  vahi  sahay॥  
243  
andhkarmay  narak  hai,  jahan  na  sukh  lavlesh.  
dayapurn  ka  to  vahan,  hota  nahin  pravesh॥  
244  
sab  jivon  ko  palte,  dayavrti  jo  log.  
paran  bhayankar  paap  ka,  unhen  na  hoga  yog॥  
245  
duःkh  dard  unko  nahin,  jo  hai  dayanidhan.  
pavan  sanchrit  urvara,  mahan  bhumi  praman॥  
246  
jo  nirday  hain  paprat,  yon  kahte  dhiman.  
taj  kar  ve  purusharth  ko,  bhule  duःkh  mahan॥  
247  
praapy  nahin  dhanarhit  ko,  jyon  ihlaukik  bhog.  
praapy  nahin  parlok  ka,  dayarhit  ko  yog॥  
248  
nirdhan  bhi  phule  phale,  syaat  dhani  ban  jaay.  
nirday  hai  nirdhan  sada,  kaya  palat  na  jaay॥  
249  
nirday  jan  krit  sukrt  par,  agar  vichara  jaay.  
tatv  darsh  jyon  aj~n  ka,  wo  to  jana  jaay॥  
250  
rob  jamate  nibal  par,  nirday  kare  vichar.  
apne  se  bhi  prbhal  ke,  sammukh  khud  lachar॥  
 
             
    
 
    
        स्रोत : 
                
                        पुस्तक  : तिरुक्कुरल : भाग 1 - धर्म-कांड  
                                                                    रचनाकार  : तिरुवल्लुवर  
                                                         
                
                
     
    Additional information available 
    Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
    
 
    rare Unpublished content 
    This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.