देखू अन्हरियाक आँचरमे
भरि आँजुर फूल सिङरहार
अनेरे मौला गेल
सभ निफिकिर रहल।
एतऽ धरि जे लोक
जेना हम स्वयं, अहाँ, क्यो।
एहिना चुअइत रहत ओलतीसँ पानि
खाम्ह लगक दीप
फकफकाइत रहत मिझयबास पूर्व
धपायल अन्हार घेरि लेत चारू कात घर
ओसारा दलान
क्यो नहि चिन्ता करत अहाँक लेल आन।
गीड़ल जाइत बेंग जकाँ अहाँक आसमर्द
सभ सुननिहार रहत पंक्तिबद्ध साँप।
चुल्हिमे सुस्ताइत रहत भोर-साँझ टोल भरिक कुकूर।
बाढ़िक धार जकाँ पसरल गेलए शत्रुक मुँह
लागल फसिलक खेत धसिते गेल धूर-धूर।
अमीनक पुरना जरीब (कड़ी)सँ नापल जाइत रहत
अहाँक कोँढ़, अहाँक स्त्रीक करेज, आ बेटाक मन-माटि।
सौँसे समाज भोरे-भोरे भाङक दतमनि करैत रहत
अमीनी नाप एहिना नपैत रहत, कपड़ा जकाँ फाड़ैत रहत
अहाँक विश्वास आ पैरुख
चीरैत रहत गँहीर चौड़ा देबाल।
दोषी अहीँ। नहि अहाँ तँ ओ। ओहो नहि तँ हम।
हम अहाँक नाम तक बिसरि गेलहुँ। विपत्तिमे कोन नामे सोर पाड़ू
हमरालोकनि सभक नाम एहिना बिसरि गेल छी।
यद्यपि अहूँक जेबीमे होयत भरलो काठी दियासलाइ,
हमरो मनमे अगड़म-बगड़म जर्जर वस्तु-जात
अहूँ अन्हारेमे बौआइत छी मुदा हमरा नहि कहैत छी
हमहूँ इजोते लेल छटपटाइत छी मुदा अहाँकेँ नहि बजबैत छी
आ बीच महँक वृद्ध प्रपितामह नाम वटवृक्षसभ धोधरिसँ
विषाह भऽ चुकल अछि
आउ, सभ मिलि एकरा डाहि दी
जे क्यो आबय अनावश्यक मात्सर्य देखाबऽ
ओकर मिथ्या गुमान मारि घुस्सासँ यथार्थमे ढाहि दी।
dekhu anhariyak ancharame
bhari anjur phool singarhar
anere maula gel
sabh niphikir rahal.
etऽ dhari je lok
jena hum svayan, ahan, kyo.
ehina chuait raht olatisan pani
khaamh lagak deep
phakaphkait raht mijhaybas poorv
dhapayal anhar gheri let charu kaat ghar
osara dalan
kyo nahi chinta karat ahank lel aan.
giDal jait beng jakan ahank asmard
sabh sunanihar raht panktibaddh saanp.
chulhime sustait raht bhor saanjh tol bharik kukur.
baDhik dhaar jakan pasral gele shatruk munh
lagal phasilak khet dhasite gel dhoor dhoor.
aminak purna jarib (kaDi)san napal jait raht
ahank konDh, ahank streek karej, aa betak man mati.
saunse samaj bhore bhore bhangak datamani karait raht
amini naap ehina napait raht, kapDa jakan phaDait raht
ahank vishvas aa pairukh
chirait raht ganhir chauDa debal.
doshi ahin. nahi ahan tan o. oho nahi tan hum.
hum ahank naam tak bisari gelahun. vipattime kon name sor paDu
hamralokani sabhak naam ehina bisari gel chhi.
yadyapi ahunk jebime hoyat bharlo kathi diyaslai,
hamro manme agDam bagDam jarjar vastu jaat
ahun anhareme bauait chhi muda hamra nahi kahait chhi
hamhun ijote lel chhataptait chhi muda ahanken nahi bajbait chhi
aa beech mahank vriddh prapitamah naam vatvrikshsabh dhodharisan
vishah bhaऽ chukal achhi
aau, sabh mili ekra Dahi di
je kyo aabay anavashyak matsarya dekhabऽ
okar mithya guman mari ghussasan yatharthme Dhahi di.
dekhu anhariyak ancharame
bhari anjur phool singarhar
anere maula gel
sabh niphikir rahal.
etऽ dhari je lok
jena hum svayan, ahan, kyo.
ehina chuait raht olatisan pani
khaamh lagak deep
phakaphkait raht mijhaybas poorv
dhapayal anhar gheri let charu kaat ghar
osara dalan
kyo nahi chinta karat ahank lel aan.
giDal jait beng jakan ahank asmard
sabh sunanihar raht panktibaddh saanp.
chulhime sustait raht bhor saanjh tol bharik kukur.
baDhik dhaar jakan pasral gele shatruk munh
lagal phasilak khet dhasite gel dhoor dhoor.
aminak purna jarib (kaDi)san napal jait raht
ahank konDh, ahank streek karej, aa betak man mati.
saunse samaj bhore bhore bhangak datamani karait raht
amini naap ehina napait raht, kapDa jakan phaDait raht
ahank vishvas aa pairukh
chirait raht ganhir chauDa debal.
doshi ahin. nahi ahan tan o. oho nahi tan hum.
hum ahank naam tak bisari gelahun. vipattime kon name sor paDu
hamralokani sabhak naam ehina bisari gel chhi.
yadyapi ahunk jebime hoyat bharlo kathi diyaslai,
hamro manme agDam bagDam jarjar vastu jaat
ahun anhareme bauait chhi muda hamra nahi kahait chhi
hamhun ijote lel chhataptait chhi muda ahanken nahi bajbait chhi
aa beech mahank vriddh prapitamah naam vatvrikshsabh dhodharisan
vishah bhaऽ chukal achhi
aau, sabh mili ekra Dahi di
je kyo aabay anavashyak matsarya dekhabऽ
okar mithya guman mari ghussasan yatharthme Dhahi di.
स्रोत :
पुस्तक : समकालीन मैथिली कविता (पृष्ठ 85)संपादक : भीमनाथ झा, मोहन भारद्वाज रचनाकार : गंगेश गुंजन
प्रकाशन : साहित्य अकादमी
संस्करण : 1988
Additional information available
Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
rare Unpublished content
This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.
