नारी-मन
टूटल क्षण-क्षण
बाँटल कण-कण
धीर-धीर, क्षणहि उन्मन
दुर्गम-दुर्बोध बनल कौखन
कौखन सरला, मृदु-हासमयी
हे नारी,
की अहाँ?
कहि दिअ अहीं!
निर्मात्री-संसृति केर आदि अहीं
शक्ति अहीं, ओ सिद्धि अहीं
निरुपाय-निराश्रित अमरबेलि
परिवार-धुरी, वा धुरी-केन्द्रित
पौलहुँ जय-सुख पराजय मे
हे नारी,
की अहाँ?
कहि दिअ अहीं!
मेह-उदासी सँ ओंगठल
आँखि अहँक उन्मन-उन्मन
स्वप्नक छटपटी सँ बेधल मन
जोखए स्व केर समिधा सदिखन
तदपि,
बलिप्रदानक छागर सन इच्छा
चीत्कार करए आकुल अनुखन
हे नारी,
की अहाँ?
कहि दिअ अहीं!
ठाढ़ बाले टा सँ
बनए नहि घर चिक्कन
माथक ऊपर छत रहने टा
इति नहि होबए जीवन अप्पन
आ ने
आबए समटि ई मानुष-जनम
पाँच आँगुरक बनल कओर मे
हे नारी,
की अहाँ?
कहि दिअ अहीं!
निश्चयतः,
एहि सँ फराक सेहो अछि एक संसार
जतए अछि इच्छा-भावना, ओ
अधिकार सँ युक्त मुदित परिवेश...
तखन किए अहींपर मुखर होइछ
सकल तंत्र वर्जनाक?
हे नारी,
की अहाँ?
कहि दिअ अहीं!
nari man
tutal kshan kshan
bantal kan kan
dheer dheer, kshanahi unman
durgam durbodh banal kaukhan
kaukhan sarla, mridu hasamyi
he nari,
ki ahan?
kahi dia ahin!
nirmatri sansriti ker aadi ahin
shakti ahin, o siddhi ahin
nirupay nirashrit amarbeli
parivar dhuri, va dhuri kendrit
paulahun jay sukh parajay mae
he nari,
ki ahan?
kahi dia ahin!
meh udasi san ongthal
ankhi ahank unman unman
svapnak chhatpati san bedhal man
jokhe sva ker samidha sadikhan
tadpi,
baliprdanak chhagar san ichchha
chitkar kare aakul anukhan
he nari,
ki ahan?
kahi dia ahin!
thaaDh bale ta san
bane nahi ghar chikkan
mathak uupar chhat rahne ta
iti nahi hobe jivan appan
aa ne
aabe samati ii manush janam
paanch angurak banal kaor mae
he nari,
ki ahan?
kahi dia ahin!
nishchyatः,
ehi san pharak seho achhi ek sansar
jate achhi ichchha bhavna, o
adhikar san yukt mudit parivesh. . .
takhan kiye ahimpar mukhar hoichh
sakal tantr varjnak?
he nari,
ki ahan?
kahi dia ahin!
nari man
tutal kshan kshan
bantal kan kan
dheer dheer, kshanahi unman
durgam durbodh banal kaukhan
kaukhan sarla, mridu hasamyi
he nari,
ki ahan?
kahi dia ahin!
nirmatri sansriti ker aadi ahin
shakti ahin, o siddhi ahin
nirupay nirashrit amarbeli
parivar dhuri, va dhuri kendrit
paulahun jay sukh parajay mae
he nari,
ki ahan?
kahi dia ahin!
meh udasi san ongthal
ankhi ahank unman unman
svapnak chhatpati san bedhal man
jokhe sva ker samidha sadikhan
tadpi,
baliprdanak chhagar san ichchha
chitkar kare aakul anukhan
he nari,
ki ahan?
kahi dia ahin!
thaaDh bale ta san
bane nahi ghar chikkan
mathak uupar chhat rahne ta
iti nahi hobe jivan appan
aa ne
aabe samati ii manush janam
paanch angurak banal kaor mae
he nari,
ki ahan?
kahi dia ahin!
nishchyatः,
ehi san pharak seho achhi ek sansar
jate achhi ichchha bhavna, o
adhikar san yukt mudit parivesh. . .
takhan kiye ahimpar mukhar hoichh
sakal tantr varjnak?
he nari,
ki ahan?
kahi dia ahin!
स्रोत :
पुस्तक : समग्र ज्योत्स्ना (पृष्ठ 41)
संपादक : विभूति आनन्द
रचनाकार : ज्योत्स्ना चन्द्रम्
प्रकाशन : नवारम्भ
संस्करण : 2017
Additional information available
Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
rare Unpublished content
This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.