नारी-मन  
टूटल  क्षण-क्षण  
बाँटल  कण-कण  
धीर-धीर,  क्षणहि  उन्मन  
दुर्गम-दुर्बोध  बनल  कौखन  
कौखन  सरला,  मृदु-हासमयी  
हे  नारी,  
की  अहाँ?  
कहि  दिअ  अहीं!  
निर्मात्री-संसृति  केर  आदि  अहीं  
शक्ति  अहीं,  ओ  सिद्धि  अहीं  
निरुपाय-निराश्रित  अमरबेलि  
परिवार-धुरी,  वा  धुरी-केन्द्रित  
पौलहुँ  जय-सुख  पराजय  मे  
हे  नारी,  
की  अहाँ?  
कहि  दिअ  अहीं!  
मेह-उदासी  सँ  ओंगठल  
आँखि  अहँक  उन्मन-उन्मन  
स्वप्नक  छटपटी  सँ  बेधल  मन  
जोखए  स्व  केर  समिधा  सदिखन  
तदपि,  
बलिप्रदानक  छागर  सन  इच्छा  
चीत्कार  करए  आकुल  अनुखन  
हे  नारी,  
की  अहाँ?  
कहि  दिअ  अहीं!  
ठाढ़  बाले  टा  सँ  
बनए  नहि  घर  चिक्कन  
माथक  ऊपर  छत  रहने  टा  
इति  नहि  होबए  जीवन  अप्पन  
आ  ने  
आबए  समटि  ई  मानुष-जनम  
पाँच  आँगुरक  बनल  कओर  मे  
हे  नारी,  
की  अहाँ?  
कहि  दिअ  अहीं!  
निश्चयतः,  
एहि  सँ  फराक  सेहो  अछि  एक  संसार  
जतए  अछि  इच्छा-भावना,  ओ  
अधिकार  सँ  युक्त  मुदित  परिवेश...  
तखन  किए  अहींपर  मुखर  होइछ  
सकल  तंत्र  वर्जनाक?  
हे  नारी,  
की  अहाँ?  
कहि  दिअ  अहीं!  
             
                nari  man  
tutal  kshan  kshan  
bantal  kan  kan  
dheer  dheer,  kshanahi  unman  
durgam  durbodh  banal  kaukhan  
kaukhan  sarla,  mridu  hasamyi  
he  nari,  
ki  ahan?  
kahi  dia  ahin!  
nirmatri  sansriti  ker  aadi  ahin  
shakti  ahin,  o  siddhi  ahin  
nirupay  nirashrit  amarbeli  
parivar  dhuri,  va  dhuri  kendrit  
paulahun  jay  sukh  parajay  mae  
he  nari,  
ki  ahan?  
kahi  dia  ahin!  
meh  udasi  san  ongthal  
ankhi  ahank  unman  unman  
svapnak  chhatpati  san  bedhal  man  
jokhe  sva  ker  samidha  sadikhan  
tadpi,  
baliprdanak  chhagar  san  ichchha  
chitkar  kare  aakul  anukhan  
he  nari,  
ki  ahan?  
kahi  dia  ahin!  
thaaDh  bale  ta  san  
bane  nahi  ghar  chikkan  
mathak  uupar  chhat  rahne  ta  
iti  nahi  hobe  jivan  appan  
aa  ne  
aabe  samati  ii  manush  janam  
paanch  angurak  banal  kaor  mae  
he  nari,  
ki  ahan?  
kahi  dia  ahin!  
nishchyatः,  
ehi  san  pharak  seho  achhi  ek  sansar  
jate  achhi  ichchha  bhavna,  o  
adhikar  san  yukt  mudit  parivesh.  .  .  
takhan  kiye  ahimpar  mukhar  hoichh  
sakal  tantr  varjnak?  
he  nari,  
ki  ahan?  
kahi  dia  ahin!  
nari  man  
tutal  kshan  kshan  
bantal  kan  kan  
dheer  dheer,  kshanahi  unman  
durgam  durbodh  banal  kaukhan  
kaukhan  sarla,  mridu  hasamyi  
he  nari,  
ki  ahan?  
kahi  dia  ahin!  
nirmatri  sansriti  ker  aadi  ahin  
shakti  ahin,  o  siddhi  ahin  
nirupay  nirashrit  amarbeli  
parivar  dhuri,  va  dhuri  kendrit  
paulahun  jay  sukh  parajay  mae  
he  nari,  
ki  ahan?  
kahi  dia  ahin!  
meh  udasi  san  ongthal  
ankhi  ahank  unman  unman  
svapnak  chhatpati  san  bedhal  man  
jokhe  sva  ker  samidha  sadikhan  
tadpi,  
baliprdanak  chhagar  san  ichchha  
chitkar  kare  aakul  anukhan  
he  nari,  
ki  ahan?  
kahi  dia  ahin!  
thaaDh  bale  ta  san  
bane  nahi  ghar  chikkan  
mathak  uupar  chhat  rahne  ta  
iti  nahi  hobe  jivan  appan  
aa  ne  
aabe  samati  ii  manush  janam  
paanch  angurak  banal  kaor  mae  
he  nari,  
ki  ahan?  
kahi  dia  ahin!  
nishchyatः,  
ehi  san  pharak  seho  achhi  ek  sansar  
jate  achhi  ichchha  bhavna,  o  
adhikar  san  yukt  mudit  parivesh.  .  .  
takhan  kiye  ahimpar  mukhar  hoichh  
sakal  tantr  varjnak?  
he  nari,  
ki  ahan?  
kahi  dia  ahin!  
 
             
    
 
    
        स्रोत : 
                
                        पुस्तक  : समग्र ज्योत्स्ना (पृष्ठ 41) 
                                            संपादक  : विभूति आनन्द  
                                                रचनाकार  : ज्योत्स्ना चन्द्रम्  
                                            
                             प्रकाशन  : नवारम्भ
                         
                                                संस्करण   : 2017 
                 
                
                
     
    Additional information available 
    Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
    
 
    rare Unpublished content 
    This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.